Tijd en ruimte (2008-2009)

De student verwerft achtergrondkennis, inzicht in de groeilijnen en didactische bagage om kleuters te stimuleren op vlak van tijd en ruimte. Tijd en ruimte wordt benaderd vanuit de leergebieden wiskundige initiatie, beweging, godsdienst, wereldoriëntatie en muziek. De volgende aspecten komen aan bod:

- Groeilijnen voor ruimte- en tijdsaspecten

- Hoe ruimte- en tijdsaspecten stimuleren via bewegingsactiviteiten, wiskundige initiatie, muziek, muzisch werken, klasrituelen, kalenders,...

- Ontwikkelingsdoelen voor ruimte en tijd

- Bioritmen, m.i.v. werken rond een seizoen

- Kerkelijk jaar

A. Algemene competenties

  • 01. Denk- en redeneervaardigheid
  • 02. Informatie verwerven en verwerken
  • 07. Een ingesteldheid tot levenslang leren hebben
Toelichting:

Denk- en redeneervaardigheid:

- De student kan de aangeboden literatuur over tijd en ruimte opsplitsen in essentiële deelaspecten, deze formuleren, begrijpen en verbanden leggen (analyseren).

- De student kan voorbeelden en toepassingen bedenken bij de behandelde th7eorie over tijd en ruimte (concretiseren). 

- De student kan de nieuwe kennis zelfstandig toepassen in een casussituatie waar die kennis vereist is (integreren). 

 

Informatie verwerven en verwerken:

- De student vindt op een effectieve en efficiënte wijze de benodigde informatie om het inzicht in tijd en ruimte in de klas te stimuleren.

- De student evalueert op een kritische wijze het informatiezoekproces en de gevonden informatie, beheert deze informatie en past oude en nieuwe informatie toe om nieuwe concepten samen te stellen.  

 

Ingesteldheid levenslang leren:

- De student gaat bij zichzelf na welke competentie nog niet goed ontwikkeld is.  De mogelijkheden die de student hierbij ondersteunen: basiskennistoets, coaching 'Het jaar rond', coaching 'ruimte muzisch', coaching 'casustoets'. 

- De student onderneemt activiteiten om de ontwikkeling van de ontbrekende competenties te stimuleren (zelfstudie, overleg met docenten, overleg met medestudenten). 

   

 

 

  

B. Beroepsgerichte/ Algemeen wetenschappelijke competenties

  • 09. Oplossingsgericht kunnen werken in de zin van het zelfstandig definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën
  • 10. Besef hebben van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk
Toelichting:

Oplossingsgericht werken:   

- De student is in staat om een concreet beroepsspecifiek probleem i.v.m. tijd en ruimte op te lossen.  De student analyseert hiebij methodisch de situatie en integreert - ook interdisciplinair (beweging, muziek, WI, godsd, WO, beeld) - inzichten om tot een passende oplossing te komen. 

 

Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid:

- De student kan beargumenteren wat de rol van de kleuteronderwijzer is bij het ontwikkelen van een gezond levensritme, een gezonde lichaamshouding en gezond bewegingsgedrag, bij het leren beleven van waarden doorheen de periodes van het kerkelijk jaar, bij het ontwikkelen van het inzicht in tijd en ruimte bij het jonge kind.

 

 

 

 

C. Beroepsspecifieke competenties

  • C01 Begeleider leer- en ontwikkelingsprocessen.
  • C02 Opvoeder.
  • C03 Inhoudelijk expert.
  • C04 Organisator.
  • C05 Innovator-onderzoeker.
  • C10 Cultuurparticipant.
Toelichting:

Begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen:

- De student kan voor de ontwikkeling van tijd en ruimte...

   - ...de beginsituatie van de kinderen en de groep achterhalen

   - ...doelstellingen kiezen en formuleren

   - ...leerinhouden en -ervaringen selecteren

   - ...leerinhouden en -ervaringen structureren en vertalen in onderwijsaanbod

   - ...aangepaste werkvormen en groeperingsvormen bepalen

   - ...individueel en in teamverband ontwikkelingsmaterialen kiezen en aanpassen

   - ...ontwikkelingsbevorderende omgeving creëren met aandacht voor heterogeniteit

 

Opvoeder:

- De student kan het fysieke en geestelijke welzijn op vlak van tijd en ruimte stimuleren.

   - Op fysiek vlak via bewegings- en ritmiekactiviten.

   - Op geestelijk vlak via het bieden van structuur in de tijd (vb: kalenders, gestructureerd dagverloop) en in de ruimte (vb: gestructureerde klasruimte). 

 

Inhoudelijk expert:

- De student kan de leerinhouden op vlak van tijd en ruimte beheersen, de student kan recente ontwikkelingen opvolgen over inhouden en vaardigheden uit de leerdomeinen (WI, beeld, muziek, godsdienst, W.O).

- De student kan verworven kennis en vaardigheden m.b.t. de leergebieden aanwenden, vb. in de casustoets, opdracht 'het jaar rond', opdracht 'ruimte muzisch'. 

 

Organisator:

- De student kan een gestructureerd speel- en leerklimaat creëren om het inzicht in tijd en ruimte te stimuleren in de zaal, in de klas, in de schoolomgeving. 

- De student kan een stimulerende, werkbare leefruimte creëren, rekening houdend met de veiligheid waarbij de kleuters structuur wordt geboden in tijd (vb: kalenders) en ruimte.

 

Innovator - onderzoeker:

- De student kan vernieuwende activiteiten en materialen voor tijd en ruimte ontwikkelen.

- De student kan kennis nemen van toegankelijke resultaten van onderwijsonderzoek over de ontwikkeling van het inzicht in tijd en ruimte. 

 

Cultuurparticipant:

- De student kan op een onderbouwde manier zijn mening verwoorden over de beleving van jaarlijkse feesten.

- De student staat open voor wat er in de samenleving gebeurt (op levensbeschouwlijk vlak, op cultureel vlak) en ziet aanknopingspunten voor de eigen klaspraktijk.  

  

 

 

 

 

A. Volgtijdelijkheid

B. Competenties

A. Type

  • materiaal op leeromgeving
  • materiaal op WWW
  • Andere: Didactisch materiaal voor in de kleuterklas
  • handboek
  • cursus
  • audiovisueel materiaal

B. Verplichte leermiddelen

CURSUSMATERIAAL

Studiewijzer: Tijd en Ruimte

Cornelis, A. (2008). Wiskundige initiatie: ruimte. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

Cornelis, A. & De Busser A. (2008). Wiskundige initiatie: tijd. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

De Bie, L. (2008). Bioritmen. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

De Bie, L. (2008). Wereldoriëntatie in tijd en ruimte. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

De Busser, A. (2008). Het jaar rond: kerkelijk jaar. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

De Busser, A.& Lodeweyckx, E. (2008). Muzisch werken aan ruimte en tijd: beweging en muziek. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

Decock, E. (2008). De ontwikkeling van de kindertekening. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

Lodeweyckx, E., (2008). Beweging in tijd en ruimte. Onuitgegeven cursusmateriaal voor het tweede jaar Bachelor in Onderwijs: kleuteronderwijs, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Lerarenopleiding Vorselaar.

 

HANDBOEKEN

Erkende Instantie r.-k. Godsdienst. (2001). Werkplan Rooms-Katholieke Godsdienst voor het katholiek kleuteronderwijs in Vlaanderen. Brussel: LICAP.  

Janssens, I. (2000). Wiskundige initiatie voor kleuters: Ruimte. Mechelen:Wolters-Plantyn.

VVKBAO. (1998). Deelleerplan muzische opvoeding: muzikale opvoeding . Brussel: CRKLKO.

VVKBAO. (1998). Leerplan bewegingsopvoeding. Brussel: CRKLKO.

VVKBAO. (1998). Leerplan wereldoriëntatie. Brussel: CRKLKO.

VVKBAO. (1998). Leerplan wiskunde. Brussel: CRKLKO.

VVKBaO. (2000). Ontwikkelingsplan voor de katholieke kleuterschool (4e druk 2002). Brussel: Vlaams verbond katholiek basisonderwijs.

C. Aanbevolen leermiddelen

Janssens, I. (2000). Wiskundige initiatie voor kleuters: Tijd. Mechelen: Wolters-Plantyn.

A. Types

  • hoorcollege
  • begeleide zelfstudie
  • labo en werkcollege

B. Omschrijving

A. Types

  • schriftelijk examen
  • paper/werkstuk
  • presentatie

B. Omschrijving

1ste examenperiode

 

2de examenperiode

 

3de examenperiode

 

Vorm

 

%

 

vorm

 

%

 

vorm

 

%

 

Schriftelijk examen

 

70%

 

 

 

Schriftelijk examen

 

70%

 

Opdracht  ‘Het jaar rond’

 

15%

 

 

 

Opdracht  ‘Het jaar rond’

 

15%

 

Opdracht ‘Ruimte muzisch’

 

15%

 

 

 

Opdracht ‘Ruimte muzisch’

 

15%

 

 

100%

 

 

100%

 

 

100%

 

Coaching bij de opdracht 'ruimte muzisch'.

Coaching bij de opdracht 'het jaar rond'.

Monitoraten ter voorbereiding van het schriftelijk examen. 

OA:
11267310
Code:
11267310
Vakcoördinator:
Astrid Cornelis
Semester:
1
Studiepunten:
6
Onderwijstaal:
Nederlands