Dit vak behandelt 3 deelgebieden. In een eerste deel wordt de Algemene Farmacologie behandeld. Hier bestudeert men de farmacokinetiek (wat het lichaam met het farmacon doet), de farmacodynamiek (wat het farmacon met het lichaam doet) en de farmacotoxicologie (toxiciteit van farmaca). In het deel Farmacologie komt een selecte groep van geneesmiddelenklassen aan bod, namelijk centraal en perifeer werkende farmaca. In een derde deel tenslotte worden pulmonaire en cardiovasculaire parameters toegelicht in het kader van de opvolging van of onderzoek naar pulmonaire en cardiovasculaire aandoeningen.
A. Algemene competenties
- 01. Denk- en redeneervaardigheid
- 02. Informatie verwerven en verwerken
B. Beroepsgerichte/ Algemeen wetenschappelijke competenties
C. Beroepsspecifieke competenties
- C01 De BLter kan doordacht wetenschappelijke informatie en kennis aanwenden om een kwalitatief hoogstaande functionaliteit te garanderen.
Toelichting:
Deel 1
• De studenten kunnen de lotgevallen van een farmacon in het lichaam beschrijven, d.i. de processen (absorptie, verdeling, biotransformatie, excretie) en belangrijkste farmacokinetische parameters.
• De studenten kunnen deze farmacokinetische parameters grafisch/door berekening afleiden uit experimentele curven/meetwaarden.
• De studenten kunnen de doeltreffendheid van een farmacon in een wel gedefinieerde therapie (toedieningswijze, dosering, duur) voorspellen.
• De studenten kunnen de dynamische interactie van farmaca met verschillende typen receptoren in het lichaam beschrijven, evenals de volgreacties (transductiemechanismen) met als uiteindelijk resultaat het farmacologisch effect, meetbaar bij organismen.
• De studenten kennen de basisbeginselen van de toxicologie, d.i. het vakjargon en meest gehanteerde parameters.
Deel 2
• De studenten kennen de fysiopathologie van de aandoeningen waarvoor de geneesmiddelen genoemd in ‘Leerinhoud’ aangewend worden.
• De studenten kunnen het verband leggen tussen de biochemische stoornis ten gevolge van de aandoening en het biochemische werkingsmechanisme van de bestudeerde farmaca.
• De studenten kunnen op basis van de chemische structuur van de farmaca de farmacologische activiteit in schatten, en eventueel ook de functionele groepen aanduiden die vereist zijn voor de interactie met receptor(en).
• De studenten kennen de nieuwe ontwikkelingen en de targets binnen het wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe farmaca voor boven vermelde aandoeningen.
Deel 3
• De studenten kennen de longfunctietesten uitgevoerd in het kader van pulmonaire aandoeningen en kunnen uit respirogrammen de functionele parameters afleiden.
• Studenten kennen de cardiale cyclus en kunnen de weerspiegeling ervan in het elektrocardiogram herkennen.
A. Volgtijdelijkheid
B. Competenties
De opleidingsonderdelen van het 1ste jaar die studenten met succes gevolgd moeten hebben: Algemene chemie (deel 1+2); Organische chemie; Biologie; Wiskunde en statistiek.
A. Type
- handboek
- cursus
- audiovisueel materiaal
- materiaal op WWW
B. Verplichte leermiddelen
Stilman, L.( 2007)
Algemene Farmacologie.
Swerts, A. (2007)
Introductie tot de toxicologie.
Swerts, A. (2007)
Centraal werkende farmaca.
Stilman, L. (2005)
Het autonome perifere zenuwstelsel.
Swerts, A. (2007)
Pulmonaire en cardiovasculaire parameters.
Onuitgegeven nota's bij de cursus voor het tweede jaar van de opleiding Biomedische Laboratoriumtechnologie afstudeerrichting Farmaceutische en Biologische Technieken, Katholieke Hogeschool Kempen, Departement Gezondheidszorg en Chemie Geel.
Sitzen,J.M.A., et al. (2004).
Farmacologie. Derde druk, Maarssen, Elsevier gezondheidszorg.
C. Aanbevolen leermiddelen
Goodman Gilman A., Hardman, J., Limbird, L. (1996). Goodman & Gilman's The pharmacological basis of therapeutics. Mc Graw-Hill Professional, BERTIL, H., 1992.
Kolb, B., Whishaw, W. I.Q. (2001). An Introduction to Brain and Behavior. U.S.A., Worth Publishers.
Sitzen,J.M.A., et al. (2001). Farmacologie. Tweede druk, Maarssen, Elsevier gezondheidszorg.
Van Ree, J.M., Breimer, D.D. (1999). Algemene farmacologie. Bunge, Maarssen.
Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium 2006. Belgisch centrum voor farmacotherapeutische informatie (BCFI)
CD-rom bij boek Goodman & Gilman's The pharmacological basis of therapeutics. (zie hierboven)
CD-rom bij boek An Introduction to Brain and Behavior. (zie hierboven)
www.bcfi.be (2006) (gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium)
A. Types
B. Omschrijving
A. Types
- schriftelijk examen
- mondeling examen
B. Omschrijving
1. Met betrekking tot deel 1 van de cursus (algemene farmacologie en toxicologie):
Algemene farmacologie: theoretische vragen over de basisprincipes van de farmacokinetiek en de farmacodynamiek. Berekening van farmacologische parameters alsook het afleiden van parameters uit een grafische voorstelling van in vitro studies. Signaal transductie.
Toxicologie: theoretische vragen over de toxicologische basisprincipes (bv. terminologie, afleiden van parameters uit grafische voorstelling van toxiciteitsstudies, normeringen)
2. Met betrekking tot deel 2 (centraal en perifeer werkende farmaca):
Er wordt vooral gepeild naar inzicht in het biochemische werkingsmechanisme van de farmaca (interactie met neurotransmissiesystemen) en de link met de aandoeningen waarvoor die farmaca aangewend worden (de onderliggende pathologie en mogelijke therapeutische aangrijpingspunten). Ook geselecteerde informatie uit artikels van medische vakbladen wordt ondervraagd (verduidelijking van nieuwe inzichten en therapieën).
3. Met betrekking tot deel 3 (pulmonaire en cardiovasculaire parameters):
Verwacht wordt dat de student met de correcte terminologie de cardiale cyclus kan toelichten aan de hand van een zelf geschetste ECG-trace en dat je de verschillende longfunctietesten kan uitleggen, parameters definiëren en afleiden uit een respirogram.
Studenten kunnen steeds terecht met vragen bij de docenten, hetzij per mail, hetzij na afspraak.
Voorbeeld examenvragen worden besproken om de student inzicht te verlenen in de wijze van examineren.